Hoe staat het met de HGW cyclus?

De cyclus van handelingsgericht -en opbrengstgericht werken is leidend voor de jaarkalender.

Een groot deel van dit schooljaar zit er al weer op. Hoe staat het met de cyclus voor handelingsgericht- en opbrengstgericht werken? Loop je nog op schema?

Voor een school heb ik een cyclus in kaart gebracht naar aanleiding van de jaarkalender. Een IB’er levert de HGW cyclus aan de directie, die er vervolgens een jaarprogramma omheen maakt en niet andersom!

Hieronder het voorbeeld: De IB’ er heeft de cyclus om het jaarprogramma moeten plannen. Er valt meteen op dat hierdoor de cyclus niet helemaal doel- en planmatig is ingericht.


Door een duidelijk overzicht te maken, waar je laat zien wat je van de leerkracht verwacht maar ook waar je de ouders betrekt, maakt dat er ‘FLOW’ zit in de cyclus.

FLOW = LEAN


Er is ‘FLOW’ wanneer alle stappen in het proces elkaar opvolgen, zonder dat er wachttijden(= verspilling) ontstaan, fouten (=verspilling) worden gemaakt en zaken opnieuw (= verspilling) moeten gebeuren. Hierover kun je meer lezen in de blog:  wat is LEAN?

Iedere stap voegt waarde toe.
“FLOW” staat synoniem voor continu doorstroming. We spreken van ‘FLOW’ wanneer de diensten tijdens de cyclus als het ware doorstromen. De HGW cyclus is ook een FLOW: waarnemen – begrijpen – plannen – realiseren. Bij ieder onderdeel, betrek je de leerlingen (waarnemen), de leerkrachten (begrijpen) en ouders bij het (plannen en realiseren) op basis van de waarneming en het begrijpen.

Hieronder een voorbeeld van de HGW cyclus waar “FLOW” in zit:




Het verschil zit hem in de HGW cyclus: in het eerste overzicht liepen de processen door elkaar heen en klopt de volgorde van realiseren niet. 

In het tweede overzicht zie je dat deze cyclus afgestemd is op elkaar.

Voorbeeld: een leerkracht heeft observaties (bv. toetsen) gedaan, deze worden geanalyseerd. Hierna wil de leerkracht met de intern begeleider in gesprek over je waarnemingen door middel van een groepsbespreking. Bij sommige leerlingen heeft de leerkracht misschien meer ondersteuning nodig, ook dit bespreek je tijdens de groepsbespreking. Hierna volgen de oudergesprekken, waar de leerkracht de gemaakte afspraken met de intern begeleider; de plannen en het realiseren van die plannen bespreekt. Het kan zijn dat de leerkracht en intern begeleider de zorg wilt opschalen door de leerling in een multidisciplinair team te willen bespreken, Hiervoor heb je toestemming nodig van ouders en zal je moeten voorbereiden op de bespreking.

De kleuren geven aan wie aan zet is: 

  • oranje zijn toets-/observatiemomenten (door de leerkracht),
  • paars zijn analysemomenten en groepsbesprekingen (door leerkracht en intern begeleider),
  • groen zijn ouder gesprekken (door de leerkracht, soms met een intern begeleider), 
  • blauw gesprekken in het MDO.

Zo heb je dus een duidelijk overzicht waar FLOW in zit. 

Handig werken en efficiënt werken zodat er FLOW inzit, kan met de DATA- COACH. Voor meer informatie kun je contact opnemen via het contactformulier .